بررسی دیدگاه ابن‌سینا دربارۀ حیث التفاتی به گذشته و آینده

author

  • مهدی اسدی هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، پژوهشکده‌ی حکمت معاصر
Abstract:

در این نوشتار به بررسی دیدگاه ابن‌سینا دربارۀ دشوارۀ حیث التفاتی و صدق خبر در مورد گذشته و آینده می-پردازیم، که در آن‌ متعلَّق معرفت وجود ندارد. نشان خواهیم داد که پیوند شدیدی بین حیث التفاتی مشهور علم و صدق خبر وجود دارد و ما می‌توانیم در مشخص کردن دیدگاه‌ ابن‌سینا از هر دو بحث یاری جوییم. سپس به تعارضی در حیث التفاتی نزد ابن‌سینا اشاره می‌کنیم: در علم به معدوم‌های مثل زمان آینده، او نخست می‌گوید صورت ذهنی‌ای که از آن‌ معدوم‌ها در ذهن داریم نسبتی با واقع ندارند ولی سپس همان‌جا بی‌درنگ، به اثبات چنین نسبتی می‌پردازد! ما می‌کوشیم تا جایی که امکان دارد به حل این تعارض بپردازیم و در پایان میزان کارایی دیدگاه‌(های) ابن‌سینا؛ یعنی ذهنی محض بودن و بالقوه‌بودن علم، دربارۀ این معدوم‌ها را مشخص بکنیم.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی و نقد دیدگاه ابن سینا درباره ی حیث التفاتی ادراک حسی

حیث التفاتی ادراک یعنی این‌که ادراک به اضافه‌ای واقعی، نه اعتباری، مضاف به مدرَکی مغایر با خود است. طرفداران حیث التفاتی براین باورند که حیث التفاتی ویژگی لاینفک تمامی ادراکات انسان، اعم از حسی، خیالی، عقلی و حتی ادراک او نسبت به ذات خویش است. زیرا آن‌ها سرآغاز تمام ادراکات انسان را ادراک حسی و ادراک حسی را مبتنی بر حیث التفاتی می‌دانند. ابن سینا ادراک حسی را دارای حیث التفاتی و مضاف به معلوم ب...

full text

تبیین دیدگاه علامه طباطبایی درباره حیث التفاتی محتوا براساس مبانی فلسفی ایشان

حیث التفاتی بعنوان مفهومی محوری در فلسفه ذهن، در کانون گفتگوهای فلسفی قرار دارد.چگونگی امکان حیث التفاتی و نیز نحوه تعین محتوای ذهنی از مسائل مهمّ حیث التفاتی است و تبیین آن مبتنی بر مبانی مختلف فلسفی تفاوت می کند. تاکنون تحقیق درخوری درباره حیث التفاتی محتوا از منظر فلسفه اسلامی خصوصا به قرائت معاصر آن صورت نگرفته است. بدلیل قرابت مفهوم حیث التفاتی با مفاهیم «وجود ذهنی» و «علم»، میتوان این مفهو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 15  issue 57

pages  61- 90

publication date 2019-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023